EKONOMİK YAPI

a. Tarım
b. Sanayi
c. Ticaret

a.Tarım
Manisa ili tarımsal potansiyeli ve tarımsal üretimi ile ülkemizin önde gelen illerindendir. Türkiye toplam tarımsal üretim değerinin yaklaşık % 6’sı Manisa’dan elde edilmektedir.
514.526 hektar tarım alanı mevcuttur. Bu alanın 345.666 hektarı sulanmayan 168.860 hektarı (%32) sulanabilir arazidir. Nüfus bakımından Türkiye'nin 12. büyük ili olan Manisa'da tarımla uğraşan nüfusun oranı % 43'tür. 96 tür bitki ve 15 tür kültür hayvanı yetiştiriciliği yapılmaktadır.
İlin en verimli toprakları Gediz Ovası’nda toplanır. Gediz Ovası’nın Alaşehir Çayı Vadisi boyunca kuzey-batı yönünde uzanan doğu bölümü Alaşehir Ovası adıyla anılır. Bu bölümün uzunluğu 40 km., genişliği 10 km.’ dir. Ovanın ana Gediz Vadisi’nde kalan bölümleri doğudan batıya doğru sırasıyla Salihli-Turgutlu-Manisa ve kuzey istikametinde Bakırçay Ovası olarak adlandırılır.
Manisa, üretmiş olduğu tarımsal üretim değerleri ile Türkiye’de ilk üç il arasında yer almaktadır. Manisa ile özdeşleşmiş ürünlerin başında çekirdeksiz kuru üzüm ve tütün gelir. Türkiye’den ihraç edilen çekirdeksiz kuru üzümün %73-85’ini tek başına Manisa karşılamaktadır. Özellikle adını ülkemizden alan Türk tipi (Şark tipi-Oriyantal) tütün üretiminde de Manisa’nın benzer bir önemi vardır. Türkiye’den ihraç edilen tütünün %93’ü Ege Bölgesi’nde, bunun da %50’ye yakını Manisa’da üretilmektedir.
Tütün ve üzüm dışında Manisa’nın simgesi haline gelecek bir başka ürün de zeytindir. Son yıllarda zeytin dikim alanları hızla artmaktadır. Manisa, pamuk üretiminde de gerek verim gerekse kalite yönünden dünya ortalamalarının üzerindedir.
Manisa tarımının Türkiye tarımı içindeki yerine bakıldığında çekirdeksiz kuru üzüm, tütün, pamuk, zeytin ve kirazın önemli yer tuttuğu görülmektedir. Bu ürünler ihracat olarak büyük katma değer sağlayan ürünlerdir.

MANİSA'YA ÖZEL ÜRÜNLER

Manisa Sultani Üzümü
190 bin ton ihracat ile 215 milyon $ katma değer sağlar. İlde 23 adet kuru üzüm işletmesi mevcuttur. Türkiye'nin üzüm ovası olan Manisa'da 2/3’lük kısmı Alaşehir’de bulunmaktadır. Alaşehir'de 60 üzüm ihracatı yapan firma, 40 üzüm işletmesi, 1 Tariş Üzüm Entegre Tesisleri bulunmaktadır. Yılık ortalama 16.262.402 ton kuru, 80.822.077 ton yaş üzüm üretilmektedir. Bunun 67.730.055 tonu ihraç edilmekte, 23.092.022 ton iç piyasada tükenmektedir.
Pamuk
135 bin ton pamuk üretimi gerçekleşmektedir.Türkiye üretiminin % 15,37’sini karşılar. 58 adet çırçır işletmesi vardır.
Zeytin
Sofralık ve yağlık olmak üzere 100 bin ton civarında üretim gerçekleşmektedir. İl genelinde 192 adet zeytin işletmesi ve 15 adet yağ işletmesi mevcuttur.
Kiraz
3741 ha alanda 26.810 ton kiraz üretimi gerçekleşmektedir. Merkez, Demirci, Gördes ve Selendi’de her yıl festivalleri yapılmaktadır.
Tütün
Ege tütünü deyince Manisa akla gelmektedir. 42.960 ton kaliteli tütün üretimi yapılmaktadır. Türkiye’deki tütün üretiminin %25’i Manisa’da gerçekleştirilmektedir.
Kavun
Oldukça lezzetli, bol sulu, şeker oranı yüksek Kırkağaç kavunu, Kırkağaç ilçesinden tüm kavun bölgelerine yayılmıştır.

b.Sanayi
Antik Ege Uygarlıklarında, başat tarımsal ürün olan üzüm ve zeytine dayalı olarak şarap ve zeytinyağı üretimini Manisa imalat sanayinin öncüleri olarak kabul etmek mümkündür. Deri ve deri ürünleri, topraktan mamul gereçler, dokumacılık ve halıcılık, gıda maddeleri alanlarındaki üretimler Manisa’daki imalat sanayinin başlangıç sektörleri olmuştur.
Manisa bugün olduğu gibi, geçmişinde de hep tükettiğinden çok fazlasını üreten bir il olmuştur. Özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda hız kazanan sanayi bitkileri ve üzüm üretimi, bunların kısmen işlenerek ihraç edilmesi, Manisa’nın iktisadi yapılanmasında anahtar rol oynamıştır.

Cumhuriyet döneminde ilde; un, zeytinyağı, pamuk, kösele, susam yağı, zeytin, halı ipliği, halı, kilim, meyan kökü, tahan, helva gibi çoğu ihracata yönelik ürünler üretilmiştir. 1957 yılında işletmeye açılan Soma Termik Santrali ve 1960 yılında hizmete giren Demirköprü Hidroelektrik Santrali imalat sanayindeki gelişmeleri hızlandırmıştır.
1963 yılında Manisa Organize Sanayi Bölgesi kuruluş çalışmalarına başlanmış, 1970 yılında hizmete sokulmuştur. İlin sanayi alanındaki gelişiminde, Organize Sanayi Bölgesi ve Küçük Sanayi Sitelerinin varlığı ve rolü tartışmasızdır.
Manisa’da sanayi, Cumhuriyetin ilk yıllarında gıda, dokuma ve deri gibi sanayi dallarında yoğunlaşmışken, 1970’li yıllarda tarımsal ağırlıklı sanayi yapısı değişmeye başlamıştır. 1980’li yıllardan sonra üretim çeşitliliği çoğalmış, 2000’li yıllara gelindiğinde uluslar arası piyasalara hitap eden tarıma dayalı sanayi ürünleri yanında diğer sanayi ürünlerinin de üretimi ilde önemli büyüklüğe ulaşmıştır.

Manisa Organize Sanayi Bölgesi, imalat sanayinde yoğunlaşmayı sağlayarak, çeşitliliği ve sektörel zenginliği de beraberinde getirmiştir. M.O.S.B’de; demir çelik, dokuma ve giyim, elektronik, elektrikli ev aletleri, gıda, kimya, orman, inşaat, otomotiv yan sanayinde faaliyet gösteren birçok firma üretimleriyle bölge sanayi ve ticaret yaşamına can vermektedir.

3 kısımdan oluşan M.O.S.B.’de; I. Kısım 174 hektar, II. Kısım 150 hektar, III. Kısım 185 hektar büyüklüğündedir. IV. kısım; teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkanı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik altyapıyı sağlamak amacıyla “teknopark” olarak düşünülmektedir.

Manisa, yer altı kaynakları alanında da tür ve rezerv olarak zengin bir ildir. En önemli yer altı zenginliği linyit kömürüdür. Bunun dışında bitümlü şist, uranyum, asbest, ditsen, feldspat, kaolen, mermer, perlit, titan, zeolit, zımpara, altın, antimuan, bakır-kurşun-çinko, civa, demir, manganez ve nikel madenleri rezervleri de belirlenmiş olup, bir bölümünde işletmecilik yapılmaktadır.

c.Ticaret
Zengin tarımsal ürünleri, demir ve karayolu üzerinde bulunması nedeniyle ticaret ve sanayi merkezi olarak geniş bir alana egemen olan Manisa karayolu ulaşımının gelişmesiyle birlikte bu özelliğini yitirmiş ve İzmir’in etki alanına girmiştir. 1997 yılından itibaren büyük sanayi kuruluşlarının merkezlerini Manisa’ya taşımalarıyla ticari hayatta canlanma gözlenmiştir.
1930’lu yıllarda Manisa genelinde 1677 adet toptan ve perakende ticaretle uğraşan bulunmaktaydı. Aynı yıllarda ilde 6 adet şirketin faaliyette olduğu görülmektedir. Manisa’daki ilk limited şirket 1960 yılında kurulmuştur. Globalleşme ve işlerliği artan serbest piyasa ekonomisi ile birlikte 1980’li yıllara girildiğinde Manisa genelinde 136 adet anonim, 137 adet limited, 212 adet kolektif olmak üzere toplam 520 adet ticari şirketin faaliyet gösterdiği gözlenmiştir. 1990’lı yıllarda anonim şirket sayısı 175’e, limited şirket sayısı 380’e, kolektif şirket sayısı 181’e, komandit şirket sayısı da 50’ye çıkmıştır. 1999 yılı verilerine göre ise anonim şirket sayısı 539, limited şirket sayısı 3563, kolektif şirket sayısı 168, komandit şirket sayısı 40 olarak saptanmıştır.
2005 yılı verilerine göre ise 649 adet anonim, 4458 adet limited, 147 adet kolektif, 32 adet komandit şirket ile 985 adet kooperatif ve 88 adet banka faaliyet göstermektedir.
1908 yılında kurulan Manisa Ticaret Odası, bugün 20 Meslek grubunda 4500`ü aşan üyesiyle kendi imkanlarıyla gerçekleştirdiği 5.000.000. m2 alanı aşan Organize Sanayi Bölgesiyle, bölge ekonomisini yönlendiren önemli bir Ticaret ve Sanayi Merkezi konumundadır.
M.O.S.B bölge ekonomisini yönlendirme özelliği ile birlikte, uluslar arası ölçekli firmalar için de ideal bir yatırım merkezi durumundadır. Uluslararası ekonomi dergisi Financial Times tarafından 7 ayrı kategoride düzenlenen “proje yarışmasında” Manisa, 200 dünya kenti arasında “yatırım yapılabilir kentler arasında en ideal şehir” seçilmiştir. Dergi yönetimi, ekonomistlerden oluşan komisyonun yaptığı değerlendirmeler sonucunda Manisa'yı "yatırım açısından en güvenilir kent" seçmiştir.
Manisa Ticaret Odası’nı 1923’te kurulan Akhisar Ticaret Odası, 1960’ta kurulan Demirci Ticaret Odası, 1965’te kurulan Soma Ticaret Odası, 1974’te kurulan Alaşehir Ticaret Odası ve 1975’te kurulan Gördes Ticaret Odası izlemiştir. Ticaret odalarının ismi daha sonra sanayi ve ticaret odaları olarak değişmiştir.