SALİHLİ'DE NUFUS

 

Kuruluş tarihi 16-17 y.y. kadar inebilen Salihli merkezi ile kuruluşu MÖ:2000-3000 yılına giden Sart dikkatine alınabilir. Ancak nüfus hareketleri açısından incelendiğinde Cumhuriyet öncesi ile ilgili pek fazla kaynak bulunmamaktadır. 1831 yılı sayımına göre Sart'la beraber 500 nüfus tespit edilebilmiştir.
Demiryolunun Salihli'den geçmesinden kurtuluş savaşına kadar nüfusun diğer Anadolu şehirlerinden daha hızlı geliştiğini rahatlıkla söylenebilir.1893 salnamesindeki rakamlar 3000 kişiyi 1908 yılındaki rakamlar ise 4400 kişiyi göstermektedir.
1927 yılında ise 7191 kişi kayıtlara geçmiştir. Bunu da Kurtuluş Savaşı yıllarındaki kayıplarla azınlıkların burayı terk ettiğinde göz önüne alınırsa 1915'lerde Salihli nüfusunun en az 10.000 kişi olduğu gibi yüksek bir rakam olduğu kanaatine varılabilinir. Türkiye'de iç göçlerin hızlandığı 1950'lerden sonra Salihli'de hızla göç alan bir merkez konumuna gelmiştir. Bununla birlikte Yugoslavya ve Bulgaristan'daki zulümden kaçıp Salihli'ye gelenlerin yanında Çin zulmünden kaçanlarda Salihli'ye yerleşmişlerdir.
1985 -1990 nüfus sayımları dikkate alınıp artış hızına bakıldığında 1995 itibariyle nüfusu yaklaşık 170.000 civarında olup bunun % 60 oranındaki kısmı ilçe merkezinde olduğunu görebiliriz.
Son yapılan kasım 1997 itibariyle Salihli'nin nüfusu genel olarak 143.956 dır.Bunun şehir merkezindeki sayısı ise 79.837 olup diğer kısmı ise 64.119 kişi ile belde ve köylerin nüfusudur.

 

NÜFUS HAREKETLERİ

Salihli bir köy olarak kurulduğundan bu yana sürekli göç almıştır.Günümüzde de almaya devam etmektedir. Bugün Salihlili diyebileceğimiz kentin asıl yerleşiklerini bulmak ve saptamak zor olmaktadır.
Salihli'nin bulunduğu bölge (Gediz havzası) Osmanlı döneminde her zaman aşiretlerin konakladıkları, sonradan yerleştikleri veya iskan edildikleri bir yerdir. Bu uzun süre içerisinde, özellikle 17.yy. dan sonra kayda değer nüfus hareketleri görülmüş,son olarak 19.yy da ve 20.yy. başlarında Kafkasya'dan ve Avrupa'dan alınan göçler söz konusu olmuştur.
Salihli civarına yerleşen aşiretlerin kurdukları köylere verdikleri adla yaşayanlarına rastlamak bugünde mümkündür. Sözgelimi Karayahşi, Araplı, Burhan, Beylikli, Çökelek, Eldelek, Donbaylı, Durasıllı, Sindel v.b.
Ayrıca yöreye yerleşip ismini vermeyen ya da günümüze ismi ulaşamayan veya değişen birçok aşiretler de vardır. (Sığıralcısı, Bayındırlı, Karatekeli, Kuşdoğanlı, Kaçar, Taras, Karakeçili vb.)

19.yy.da aşiretlerin Salihli'ye son iskanında Karatekeli ve Karasığıralcısı aşiretlerinin yerleştirildiğini ve 1890 yılında Bulgaristan'dan gelen Türklerin Salihli yakınlarında Yılmazköyü kurduklarını öğreniyoruz.

Yine bu yy.da II.Abdülhamit zamanında bazı aşiretlerin ve Kırım'dan gelen Çerkezlerin Salihli'ye Kırveli mahallesi ve
Süleymaniye Köyü'ne iskan edildikleri görülmektedir.

Salihli'nin 19.yy.daki nüfusunda sürekli artan Rumlar yanında az sayıda Ermeni ve Yahudi varlığı bilinmektedir.

20 yüzyılda Salihli göç almaya devam etmiştir. Nüfusuna yeni etnik guruplar eklenmiştir. içinde bulunduğumuz yy.ın ilk yarısında daha az, ikinci yarısında daha çok olmak üzere Balkan ülkelerinden gelen Türkler bugün Salihli nüfusunda önemli bir paya sahip olmuşlardır. Sayı olarak Romanya ve Yunanistan kaynaklılar az Yugoslavya ve Bulgaristan göçmenleri daha çoktur.
Bulgaristan göçmenleri toplu olarak (361 hane) geldikleri 1951 yılında, Toprak -iskan Genel Müdürlüğü'nce Kurtuluş mahallesinde yaptırılan evlere yerleştirilmişlerdir. Gelenler doğrudan Salihli'ye gelmemiş, çok kısa süre kaldıkları Eskişehir, Bursa, Samsun gibi ilk iskan yerlerinden sonra buraya yerleşmişlerdir.
Kent içinde 1950 öncesi ve sonrasında gelen Bulgaristanlı göçmenlere rastlanıyorsa da sayıları 1951 yılında gelenler kadar çok değildir.
Yugoslavya göçmenlerinin ilk gelişi 1925'li yıllara rastlamaktadır.1955 yılına kadar çok seyrek ve az sayıda olan göçler 1955-1963 yılları arasında yoğunluk kazanmıştır. Bu yıllarda 30-40 hane serbest göçmen şeklinde geldikleri belirtilmektedir. Gerek Bulgaristan gerekse Yugoslavya göçmenlerinin yerleşmek üzere Salihli'yi seçmelerindeki en önemli etken, 1950-1960 yılları arasında Demirköprü barajının yapımı esnasında işçiye duyulan gereksinimdir. Ayrıca daha önce buraya yerleşenlerin Salihli'deki tarımsal imkanların son derece elverişli olduğunu yakınlarına bildirmeleri, göçmen nüfusun burayı tercih etmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Çalışan göçmenlerden çok azı, maddi geliri yükselenlerin bir kısmı buradan ayrılmışlardır.Kentin nüfus hareketliliğinde söz sahibi olan bir diğer etnik gurupta "Türkistanlılar" olarak tanınan kazak Türkleridir. 1954-1955 yıllarında Salihli'ye yerleştirilen kazak Türkleri, Kurtuluş Mahallesindeki göçmen evlerinde oturmaktadırlar. Daha sonraki yıllarda bir bölümü İstanbul başta olmak üzere büyük kentlere göçen Türkistanlılar, ilk geldiklerinde 140 hane iken (TÜRKDOĞAN -1968) bugün 80-90 hane civarındadırlar.
Salihli nüfusuna 1950'lerden sonra Kula'lılar başta olmak üzere,yakın ilçelerden ve köylerden gelenler ile son yıllarda 1970 lerden itibaren doğu illerinden (Bitlis, Erzurum, Kars, Tunceli, Ağrı, Muş vb.) göç edenler kentteki nüfus hareketliğinin son yaratıcılarıdır.

Salihli ekonomisinin canlılığı, gelişmekte olan sanayii ve verimli tarım topraklarına sahip olma niteliği ile geçmişte olduğu kadar, günümüzde de göç almaya devam etmektedir.
Salihli kenti hemen hemen dışarıya göç vermemektedir. Ekonomik gücünün artmasına bağlı olarak büyük kentlerde yaşama isteğiyle İzmir, istanbul, Ankara gibi kentlere yerleşen ihmal edilebilir sayıdaki ailelerin dışında 1960'lı yıllarda yurtdışına (Özellikle Almanya ve Fransa) çalışmaya gidenlerin çoğunun geri dönüş yaptığı da sanılmaktadır.